6 najpopularniejszych metod nauki czytania.
Wielu rodziców zastanawia się, kiedy rozpocząć naukę czytania ze swoim dzieckiem. Jaką metodę wybrać? Jak nie zniechęcić dziecka? W jaki sposób połączyć naukę czytania z zabawą? Przygotowaliśmy dla Państwa artykuł, w którym omówiliśmy kilka najpopularniejszych i najskuteczniejszych technik nauki czytania. Serdecznie zachęcamy do lektury!
Odimienna metoda nauki czytania Ireny Majchrzak
Metoda stworzona przez Irenę Majchrzak. Geneza metody związana jest z obserwacją systemu edukacji w Meksyku (poznawanie plemion). Z powodzeniem może być stosowana u dzieci 3-letnich, a do ukończenia 6 – 7 lat osiągają one umiejętność płynnego czytania ze zrozumieniem. Majchrzak uznawała świat pisma za świat znaczeń, a nie izolowanych liter. Imię dziecka staje się słowem otwierającym przed dzieckiem świat czytania i pisania. Odimienna metoda nauki czytania składa się z 6 etapów, które wypełnione są licznymi grami oraz zabawami.
http://www.szkolnictwo.pl/index.php?id=PU6826
Zalety:
– fascynująca dla dziecka inicjacja w postaci zapisu graficznego swojego imienia;
– ciekawa i angażujące dziecko gry i zabawy;
– każde dziecko uczy się w swoim tempie;
– nauczyciel podąża za dzieckiem;
– wolność od stresu wywołanego głośnym czytaniem na forum;
– metodę Majchrzak można stosować z innymi metodami, ponieważ dotyczy ona tylko czytania i dobrze jest ją realizować obok innych treści.
Wady:
– trudności z odróżnianiem głosek od liter;
– źródłem zakłóceń mogą być wady wymowy i wady słuchu, zdarza się, że wymóg głoskowania bywa poważną barierą, której wiele dzieci nie może przekroczyć;
– warunkiem korzystania z metody jest sprawny wzrok oraz poziom inteligencji wystarczający do rozumienia treści;
– dzieci nie są w stanie poznać polskiej ortografii ze słuchu.
Glottodydaktyka według Bronisława Rocławskiego
Innowacyjna metoda stworzona przez profesora Bronisława Rocławskiego, przygotowująca dziecko do nauki czytania i pisania. Odpowiednio wydłuża czas przygotowania dziecka do nauki czytania i pisania, aby jednocześnie skrócić do minimum czas płynnego opanowania tych umiejętności. Jej cechą charakterystyczną jest wyróżnienie pośrednich etapów kształtowaniu syntezy i analizy fonemowej oraz osiągnięcie przez dziecko najwyższej sprawności analizatora słuchowego i wzrokowego oraz rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej. Obecnie stosowana jest głównie w przedszkolach (od lat 3). Celem metody jest rozwój językowy w zakresie: wymowy, czytania i pisania. W metodzie stosuje się czytanie techniką „ślizgania się” z litery na literę oraz pismo pętelkowe.
http://www.szkolnictwo.pl/index.php?id=PU1862
Zalety:
– ciekawe dla dziecka pomoce edukacyjne (klocki LOGO oraz Glottodywanik);
– każde dziecko pracuje we własnym tempie i na własnym poziomie;
– dzięki obcowaniu z całym alfabetem dzieci potrafią przeczytać każdy tekst;
– uwzględnia wszelkie zmiany brzmienia głosek, np. litera “b” ubezdźwięcznia się w wyrazie “babcia”;
– zwraca uwagę na trudności ortograficzne;
– jest dostosowana do specyfiki języka polskiego.
Wady:
– potrzebne materiały dydaktyczne są bardzo kosztowne;
– nauczać może wykwalifikowany nauczyciel po odpowiednich szkoleniach;
– metoda jest trudna dla rodzica – ilość informacji i reguł paraliżuje osoby bez wykształcenia polonistycznego;
– jest to stosunkowo sztywna i pełna reguł metoda;
– nie wolno pominąć żadnego z etapów metody.
Metoda czytania globalnego Glenn’ a Domana
Metoda stworzona przez prekursora czytania globalnego – Glenn’a Domana. Można ją stosować już od urodzenia, zwłaszcza u dzieci z uszkodzeniami mózgu, ale stosowana jest także dla dzieci zdrowych, głównie do nauki czytania w języku angielskim. Metoda polega na prezentowaniu dziecku na kartkach całych wyrazów (później zdań), pisanych dużym krojem pisma. Przy regularnych ćwiczeniach dziecko po kilku tygodniach rozpoznaje wcześniej prezentowane wyrazy, po kilku miesiącach jest w stanie czytać specjalnie opracowane książki. Metoda wykorzystuje i rozwija logikę, ćwicząc zapamiętywanie z powtórzeniami, choć wykorzystuje też widzenie obrazowe.
Zalety:
– rozwija wzrok, słuch i mowę;
– może być stosowana w nauce czytania dowolnie małych dzieci – nawet od urodzenia;
– nauka odbywa się w domu w atmosferze miłości i akceptacji.
Wady:
– nie jest dostosowana do specyfiki języka polskiego w szczególności do odmiany wyrazów i zmieniających się końcówek;
– bardzo wielu rodziców przerywa naukę tą metodą ze względu na brak zainteresowania dziecka – często już po dwóch tygodniach – gdyż metoda jest zbyt monotonna;
– na rynku pojawiło się wiele nieautoryzowanych publikacji zniekształcających metodę i obniżających jej efektywność;
– może wymagać od rodzica czasu na zaplanowanie nauki i przygotowanie samodzielnych materiałów;
– nauka wymaga systematyczności (kilka sesji nauki każdego dnia).
Metoda symultaniczno-sekwencyjna Jagody Cieszyńskiej
Metoda stworzona przez Jagodę Cieszyńską, inaczej nazywana metodą krakowską. Została stworzona na potrzeby nowej rzeczywistości (krótszy czas rozmów z dorosłymi, dominacja stymulacji obrazem, opóźniony rozwój mowy spowodowany przeciągającą się oburęcznością, zaburzony język mediów). Ćwiczenia na każdym z 5 etapów nauki czytania realizowane są według reguły: powtarzanie, rozumienie, nazywanie. Technika opiera się głównie na sylabach, które Cieszyńska uważa za najmniejszą językową jednostkę percepcyjną. Przeznaczona jest dla dzieci w wieku 3 – 6 lat, które posiadają umiejętność analizy i syntezy sylabowej. Angażuje i rozwija logikę.
Zalety:
– przeznaczona dla dzieci zdrowych oraz dzieci z problemami logopedycznymi;
– jest dostosowana do specyfiki języka polskiego;
– nauka odbywa się w domu w atmosferze miłości i akceptacji;
– nie wymaga wykorzystywania drogich czy skomplikowanych pomocy dydaktycznych;
– rodzic może prowadzić naukę czytania w domu samodzielnie – korzystając ze specjalnie opracowanych zeszytów do nauki czytania;
Wady:
– wymaga systematycznej pracy;
– bazuje na zasadzie „powtarzanie – rozumienie – nazywanie”, czyli jest metodą raczej zamkniętą;
– stosowanie metody od 3 roku życia, może spowodować szybszy rozwój logiki, a to oznacza zanik zdolności takich jak pamięć fotograficzna, kreatywność, wyobraźnia, spostrzeganie szczegółów;
– na rynku pojawiają się nieautoryzowane publikacje zniekształcające metodę i obniżające jej efektywność.
Metoda Dobrego Startu Marty Bogdanowicz
Metoda Dobrego Startu została opracowana przez profesor Martę Bogdanowicz. Puntem wyjścia do pracy nad nią były informacje o metodzie Le Bon Depart. W polskiej wersji w porównaniu z oryginałem wprowadzono szereg nowych elementów: formę i układ ćwiczeń według własnego pomysłu, opracowano też nowe zestawy wzorów, do których dobrano polskie piosenki ludowe i dziecięce. Metoda przeznaczona jest dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, których rozwój przebiega prawidłowo oraz dzieci wieku przedszkolnym, wczesnoszkolnym i starszych, których rozwój psychomotoryczny, których rozwój przebiega nieharmonijnie lub z opóźnieniem. Podstawowym założeniem metody Dobrego Startu jest jednoczesne rozwijanie funkcji wzrokowych, słuchowo – językowych, dotykowo – kinestetycznych (czucie dotyku i ruchu), motorycznych oraz współdziałania między nimi. Ponadto celem tej metody jest także kształtowanie lateralizacji, orientacji w schemacie własnego ciała oraz orientacji w przestrzeni. Rozwijanie tych funkcji wskazane dla dzieci przygotowujących się do nauki czytania i pisania, a niezbędne dla dzieci, u których występują opóźnienia rozwoju.
http://pieciek.w.interiowo.pl/29.htm
Zalety:
– optymalizuje rozwój dzieci;
– oddziałuje profilaktyczno-terapeutycznie (pozwala zapobiegać występowaniu trudności w uczeniu się);
– oddziałuje edukacyjnie (pozwala na wielozmysłowe uczenie się liter i cyfr);
– oddziałuje diagnostycznie na wielu płaszczyznach;
– oferuje ciekawe piosenki, wierszyki i zabawy ruchowe oraz plastyczne;
– sprzyja rozwojowi więzi.
Wady:
– wiele ćwiczeń opiera się na motoryce małej, która nie jest jeszcze dobrze rozwinięta u młodszych dzieci;
– stosuje się ją raczej jako metodę uzupełniającą dotychczasowo stosowane metody o charakterze stymulującym i terapeutycznym;
– zajęcia powinny być konstruowane w taki sposób, aby kształtowały wiele umiejętności (np. mowę, myślenie oraz dojrzałość społeczną);
– praca powinna opierać się na wcześniej skonstruowanym programie;
– osoba prowadząca musi na bieżąco modyfikować swoje założenia, dostosowując je do aktualnych potrzeb i możliwości uczestników zajęć.
Metoda „Cudowne Dziecko” Anety Czerskiej
Metoda stworzona przez doktor Anetę Czerską dla wszystkich dzieci w wieku od 0 – 6 lat (może być stosowana również później do poprawy szybkości i rozumienia czytania). Metoda polega na prezentowaniu całych wyrazów, a także zdań na kartkach. Dziecko otrzymuje specjalnie opracowane książki, które jest w stanie samodzielnie przeczytać. Technika precyzyjnie rozwija myślenie operacyjne, kreatywność, pamięć fotograficzną, wyobraźnię oraz dostrzeganie szczegółów.
Zalety:
– nadaje się dla dzieci zdrowych, jak i z uszkodzeniami mózgu;
– metoda opracowana dla wspierania właściwego rozwoju neurologicznego dziecka – rozwija wzrok, słuch i mowę;
– nauka czytania przebiega jak nauka mowy – dzięki wielu obserwacjom dziecko samo odszyfrowuje kod liter;
– nauka odbywa się w domu w atmosferze miłości i akceptacji;
– wymaga bardzo mało czasu;
– jest dostosowana do specyfiki języka polskiego.
Wady:
– powinna być stosowana jako pierwsza – wcześniejsze zastosowanie innych metod osłabia efektywność;
– efektywność metody zależy od wielu czynników związanych z dzieckiem i rodzicem;
– konieczne jest odbycie szkolenia dla rodziców;
– nauka powinna być prowadzona codziennie;
– może wymagać od rodzica czasu na przygotowanie materiałów;
– zakup pomocy edukacyjnych jest stosunkowo drogi.
Nie zapominajmy, że przykład idzie z góry, a dzieci uczą się przez naśladownictwo. Nic nie będzie taką zachętą dla dziecka, jak obserwowanie czytających rodziców oraz wspólne czytanie książeczek.
Opracowała: Agnieszka Babilon
