Bez komunikacji nie będzie zmian w edukacji!
Podczas organizowanej przez nas konferencji “Wolność, przyszłość, doświadczenie – Trzy powody, by zmienić myślenie o edukacji!” (szczegółowe podsumowanie znajdziecie tutaj), wywiązał się temat problemu z komunikacją w edukacji. Pomimo tego, że konferencja miała na celu podjąć dyskusję na temat przyszłości edukacji, kondycji psychicznej dzieci i potrzeby zmian myślenia, w tych obszarach nie zabrakło miejsca na przemyślenia naszych gości i widowni. W ten oto sposób podjęliśmy temat problemu z komunikacją między dziećmi, nauczycielami, dyrektorami szkół i rodzicami — przenikał on przez wszystkie nasze panele.
Współczesny świat edukacji jest dynamiczny i ciągle ewoluuje. Nauczyciele, uczniowie i rodzice stają przed wyzwaniami, które wymagają nowego podejścia i innowacyjnych rozwiązań. Jednak jednym z kluczowych czynników, który determinuje sukces edukacyjny, jest komunikacja. Bez właściwego przekazu informacji nie jest możliwe wprowadzanie pozytywnych zmian i doskonalenie procesu edukacyjnego.
Komunikacja nauczycieli z uczniami odgrywa fundamentalną rolę w postępie przekazywania wiedzy. Zrozumienie potrzeb i umiejętności każdego ucznia jest kluczem do stworzenia efektywnego środowiska nauczania. Poprzez aktywną komunikację między nimi nauczyciel może lepiej poznać indywidualne talenty i trudności uczniów, a tym samym dostosować swoje metody nauczania, by sprostać wymaganiom zróżnicowanej grupy dzieci lub młodzieży. Uczniowie powinni być zachęcani do otwartej i konstruktywnej komunikacji zarówno z nauczycielami, jak i z rówieśnikami. Dzięki temu zyskują odwagę do dzielenia się swoimi pomysłami, zadawania pytań i wyrażania swoich opinii. Tworzenie przestrzeni swobodnej komunikacji sprzyja rozwojowi umiejętności interpersonalnych, samoświadomości i pewności siebie. Nie można również pomijać roli komunikacji między rodzicami a szkołą. Regularna wymiana informacji o postępach i wyzwaniach uczniów pozwala na skuteczną współpracę i lepsze zrozumienie potrzeb edukacyjnych każdego dziecka. Gdy rodzice są zaangażowani w proces edukacyjny swoich pociech, mogą one czuć większe wsparcie i motywację. To z kolei wpływa pozytywnie na ich osiągnięcia i rozwój osobisty.
Podczas pierwszego panelu konferencji — “Zdrowie psychiczne dzieci a edukacja” — padło stwierdzenie, że to właśnie uważność na potrzeby dzieci i szeroko rozumiana dostępność rodziców i nauczycieli pomaga im w stawaniu się “zdrowymi dorosłymi”. Nie da się pominąć komunikacji między rodzicem a nauczycielem w tym kontekście. Gdy nauczyciel zauważy niepokojące sygnały może od razu udać się z tym do rodzica, który będzie mógł podjąć konkretne działania, aby pomóc swojemu dziecku. Z drugiej strony, gdy opiekun dziecka zawiadamia nauczyciela, że jego podopieczny ma problemy ze zdrowiem, może być czujniejszy, bardziej empatyczny. Dzięki posiadanym informacjom może on łatwiej zrozumieć zachowanie dziecka i otoczyć go odpowiednią opieką.
Inny panel, po którym mamy wiele przemyśleń nt. otwartej komunikacji to “Nowoczesna edukacja i edukacja przyszłości – nowe technologie”. To właśnie podczas niego wybrzmiał temat zagrożeń, które niosą za sobą właśnie nowe technologie. Prelegenci jednogłośnie zgodzili się, że i w tym obszarze odpowiednia komunikacja może zapobiec wielu potencjalnym niebezpieczeństwom. Dzięki zaufaniu, które jest budowane rozmowami, dzieci są w stanie zwrócić się do rodziców ze swoimi problemami w sieci. Odpowiedni dialog między nimi prowadzi do świadomości nt. zagrożeń związanych z nowymi technologiami. Patrycja Górna (Centrum Nauczania Domowego) podczas prowadzonego przez nas już po konferencji live’a na Facebook’u także nam o tym przypomniała. Zwróciła uwagę na to, że dzięki komunikacji rodzic czy nauczyciel jest w stanie zbudować swój autorytet. Rozmowy z dzieckiem nie wyeliminują zagrożeń, ale mogą je zminimalizować. W tym pokonferencyjnym spotkaniu wziął udział także Tomasz Tokarz (YouSchool). który przypomniał, że nowe technologie to tylko narzędzia. To my decydujemy, jak będziemy ich używać i jakie będą tego skutki. Podczas rozmowy Patrycji i Tomasza, prowadząca — Gabriela Letnovska (Fundacja Edukacji Domowej) — zapytała, czy edukacja domowa jest dla każdego? I tutaj powrócił temat komunikacji, ponieważ tylko dzięki niej można wybrać odpowiednią formę edukacji. Ma ona wiele oblicz i każdy może samodzielnie zdecydować się na to, co najbardziej odpowiada jego potrzebom. Warto mieć na uwadze, że dobry wybór zostanie podjęty tylko wtedy, gdy rodzic, dziecko oraz nauczyciel będą w stanie wspólnie ze sobą rozmawiać. Nowoczesna edukacja to przede wszystkim indywidualne podejście do każdego ucznia. Jej priorytetem jest rozwój dziecka zgodny z jego potrzebami co jest możliwe tylko poprzez skuteczną komunikację.
Na koniec chcemy poruszyć niemniej istotny obszar komunikacji — między społecznością a rządem. Bardzo ważne jest, aby odgórne zmiany proponowane przez Ministerstwo Edukacji i Nauki były przeprowadzane po wcześniejszych rozmowach ze środowiskiem, na które będą one miały realny wpływ. Rozwój edukacji wymaga otwartego dialogu, wzajemnego zrozumienia i efektywnej wymiany informacji. Właściwa komunikacja pozwala rządowi na lepsze zrozumienie potrzeb i wyzwań rodziców, którzy podejmują decyzję o formie edukacji dla swoich dzieci. Jednocześnie, transparentność ze strony rządu w zakresie wymagań, wsparcia i zasobów dla rodzin z dziećmi w różnych formach edukacji, przyczynia się do zwiększenia zaufania społecznego i akceptacji zarówno dla nauczania klasycznego, jak i alternatywnego.
Praca nad właściwą komunikacją w edukacji może być trudnym i długotrwałym działaniem, ale niech strach przed tym nie blokuje nas. Jeśli chcemy, aby polska edukacja dążyła do światowych standardów, ta zmiana musi w nas nastąpić.
Przygotowała: Wiktoria Malinowska
