Relacja z konferencji “Wolność, przyszłość, doświadczenie – Trzy powody, by zmienić myślenie o edukacji!”
30 czerwca, z okazji IV Dnia Edukacji Domowej, odbyła się konferencja edukacyjna pod hasłem “Wolność, przyszłość, doświadczenie – Trzy powody, by zmienić myślenie o edukacji!”. Wydarzenie zgromadziło ekspertów i badaczy z dziedziny edukacji i zdrowia psychicznego, a także dyrektorów szkół, nauczycieli oraz rodziców, którzy zebrali się, aby podjąć dyskusję na temat przyszłości edukacji, kondycji psychicznej dzieci i potrzeby zmian myślenia w tych obszarach.
Podczas konferencji uczestnicy mieli okazję zapoznać się z najnowszymi badaniami nt. zdrowia psychicznego dzieci, innowacyjnymi metodami nauczania oraz rozwiązaniami praktycznymi, które mogą zrewolucjonizować polskie szkolnictwo.
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
Zdrowie psychiczne dzieci a edukacja
Pierwszy panel dyskusyjny poświęcony został zdrowiu psychicznemu dzieci i temu jak wpływa na nie system edukacji. Ekspertami dyskutującymi na ten temat byli Maciej Dębski – prezes fundacji “Dbam o Mój Zasięg” oraz szkolna psycholożka Oliwia Piestrzyńska. To właśnie Maciej przybliżył nam wyniki raportu stworzonego dla fundacji UNAWEZA – „Młode Głowy. Otwarcie o zdrowiu psychicznym”. Oliwia, natomiast, podzieliła się z nami wiedzą na temat roli psychologa w szkole. W trakcie panelu podkreślano znaczenie stworzenia środowiska, w którym uczniowie są zachęcani do rozwijania swojej kreatywności, myślenia krytycznego oraz podejmowania własnych decyzji. Podniesiono również kwestię poczucia sprawczości dziecka i roli nauczycieli jako mentorów i opiekunów, którzy wspierają uczniów w kryzysie psychicznym oraz inspirują do samodzielnego odkrywania wiedzy.
Wyniki przeprowadzonych badań dla raportu „Młode Głowy. Otwarcie o zdrowiu psychicznym” okazały się zaskakująco przykre. Ponad połowa młodych ludzi wykazuje brak motywacji do działania (22:40), a co trzeci cierpi z powodu uczucia samotności (24:01). Te dwie wartości to tylko niewielki wycinek z całości raportu, do obejrzenia którego serdecznie zachęcamy (Nagranie z Konferencji). Mimo że badania nie skupiały się na nauczycielach, nie można pominąć tematu problemów związanych ze zdrowiem psychicznym także wśród nich (11:54). Podczas ciekawych rozmów na temat zdrowia psychicznego, Maciej zaproponował interesujący pomysł, który można by porównać do kursu pierwszej pomocy. Dotyczyłby on “pierwszej pomocy dla psychiki dzieci” i udzielania wsparcia psychologicznego. Współczesny nauczyciel powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu psychologii, aby stać się solidnym wsparciem dla psychologów (50:50).
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
Alternatywna edukacja (edukacja ze świata)
Podczas kolejnego panelu przedstawiciele różnych nurtów alternatywnej edukacji – a wśród nich: Marianna Kłosińska – założycielka Wolnej Szkoły Demokratycznej Bullerbyn, Wojciech Gawlik – twórca „EDU-klaster”, Maja Rudol-Banaszkiewicz i Monika Lenkiewicz – założycielki “Małej Finlandii – Alternatywnej Szkoły Podstawowej”, Barbara Pędzich Ciach – prezeska “Tradycyjnie Nowoczesnych dla Wsi”, Anita Skibińska – dyrektorska Leśnego Przedszkola i Leśnej Szkoła Podstawowej ROISA – omawiali, jak wygląda edukowanie dzieci w różnych modelach nauczania. W obliczu dynamicznych zmian społecznych, technologicznych i ekonomicznych podkreślili potrzebę kształcenia umiejętności, takich jak: kreatywność, komunikacja, umiejętność rozwiązywania problemów i współpracy. Nie zabrakło także dyskusji na temat wyzwań, z jakimi na co dzień spotykają się wyżej wymienione szkoły i projekty.
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
Podczas pierwszego pytania skierowanego do naszych prelegentów, poruszono kwestię poszukiwania alternatywnych form edukacji przez rodziców i uczniów. Otrzymaliśmy wiele interesujących odpowiedzi. Jednym z powodów, które zostały wymienione, jest fakt, że rodzice szukają szkół, które podzielają ich wartości i dążenia, które pragną wprowadzić w swojej rodzinie, ponieważ polski system edukacji reprezentuje inne podejście (1:52:43). Ponadto, zauważono, że dzięki alternatywnym szkołom dzieci mają możliwość realizacji własnego planu rozwoju, mogą samodzielnie wybrać obszary, w których chcą się rozwijać i co jest ich pasją (1:57:09). Prelegenci również podkreślili znaczenie umiejętności, nie tylko samej wiedzy. Zaznaczono, że ich celem jest przygotowanie dzieci do życia i wyposażenie ich w zdolności, które będą miały zastosowanie w dorosłym życiu, umożliwiając im lepsze radzenie sobie (2:04:19). Ważne jest także umiejętne stosowanie zdobytej wiedzy w praktyce oraz rozwijanie kompetencji społecznych i przedsiębiorczych (2:06:04). Prelegenci podkreślili, że te umiejętności są kluczowe dla pełnego rozwoju uczniów.
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
W trakcie rozpoczynającej się dyskusji z publicznością, zadano prelegentom pytanie dotyczące tego, czy w szkołach publicznych nie można odnaleźć wcześniej wspomnianych wartości. Prelegenci zgodnie stwierdzili, że nie należy uogólniać i generalizować wszystkich szkół publicznych, ponieważ nie każda placówka państwowa jest niezgodna z wartościami rodziców dzieci (2:25:07).
Najbardziej przygnębiający wniosek, który wynikł z dyskusji między gośćmi a prelegentami, dotyczył braku dostępności alternatywnej edukacji dla niektórych z powodu kilku ograniczeń. Po pierwsze, szkoły alternatywne funkcjonują jako prywatne placówki edukacyjne, co oznacza, że są płatne i niedostępne dla rodziców o niższych dochodach. Zaznaczono, że szkoły alternatywne powinny być tak samo dostępne jak szkoły publiczne, aby każdy rodzic mógł swobodnie wybrać placówkę dla swojego dziecka, bez ograniczeń narzuconych z góry (2:33:27). To wnioskuje, że obecnie dostęp do alternatywnej edukacji nie jest równy dla wszystkich, co jest niepokojącym problemem społecznym.
Nowoczesna edukacja i edukacja przyszłości – nowe technologie
Nowoczesna edukacja i edukacja przyszłości, związana z nowymi technologiami to temat trzeciego panelu. poświęconym. Natalia Nowacka – dyrektorka Centrum Nauczania Domowego, Natalia Minczanowska – wicedyrektorka Szkoły w Chmurze, Agnieszka Olszewska – liderka projektu Youschool i założycielka Edison Primary School oraz Paweł Czerwony – Head of Google for Education rozmawiali o czerpaniu z nowych możliwości, nowych narzędzi, o metodach i technikach, które mogą być stosowane w klasach i w samodzielnej nauce, aby uczniowie mogli zdobywać wiedzę poprzez zaangażowanie i doświadczenie. Ważnym odniesieniem w dyskusji były także ograniczenia w rozwoju nowoczesnej edukacji, z którymi wciąż się mierzymy. Każdy z prelegentów wymienił przeszkody, które jego zdaniem najbardziej utrudniają rozwój nowoczesnej edukacji i technologii. Zwrócono uwagę na mentalność tych, którzy składają się na system edukacji w Polsce. Aby mogła ona przejść digitalizację, a co za tym idzie – rozwój, powinniśmy budować świadomość wszystkich z nią związanych(3:49:27). Występujący przedstawili także kompetencje przyszłości: logiczne i komputacyjne myślenie, współpraca, umiejętność wyszukiwania informacji, krytyczne myślenie, nauka przez doświadczenie, active blended learning, kompetencje społeczne (3:38:00).
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
Natalia z Centrum Nauczania Domowego poruszyła temat Obywatelskiego Paktu dla Edukacji, czyli porozumienia podpisanego przez wszystkie partie opozycyjne, które zakłada, że 100 dni po wyborach parlamentarnych wdrożą 10 zmian, które ustalone są już teraz. Wśród nich znalazło się m.in. odchudzanie podstawy programowej (3:57:46). My, jako Fundacja Edukacji Domowej, zgadzamy się z wytypowanymi postulatami w tym pakcie i uważamy, że zmieniłby na lepsze oblicze polskiej publicznej edukacji.
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
Edukacja domowa – czy jest dla każdego?
Konferencję zakończyła dyskusja na temat tego, dla kogo jest edukacja domowa, jakie są jej zalety i czy ma wady, o których warto pamiętać. W tym dodatkowym panelu, Patrycja Górna – kierowniczka działu edukacji w Centrum Nauczania Domowego i Tomasz Tokarz – współtwórca platformy YouSchool, podzielili się wnioskami i perspektywami na temat przyszłości edukacji. Podkreślili, jak ważne są w tym kontekście relacje międzyludzkie, które często są motywem przewodnim dyskusji i zarzutów wobec edukacji domowej – “Czy dzieci w ED mają szansę na odpowiednią socjalizację?” Według Patrycji i Tomasza edukacja domowa powinna przestać być postrzegana jako coś ograniczającego rozwój społeczny dzieci. Powinniśmy zakończyć demonizowanie edukacji domowej ze względu na przeszłość edukacji zdalnej podczas pandemii Covid-19.
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
Prelegentka Patrycja Górna zaznaczyła, że edukacja domowa to wolność, ale także odpowiedzialność, która przede wszystkim w edukacji domowej leży po stronie rodziny (4:43:21). W późniejszej dyskusji występujący nie zgodzili się ze sobą w kwestii tego czy edukacja domowa jest dla każdego. Tomasz Tokarz stwierdził, że edukacja domowa może być dla każdego, jeśli wybierze się odpowiednią formę (4:52:12). Patrycja zajęła odwrotne stanowisko i zaprzeczyła temu, ponieważ wiele osób chce spróbować poprowadzić dzieci poprzez edukację domową, jednak nie są na to gotowi i nie odnajdują się w niej (4:53:58).
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
Zmiana myślenia o edukacji
Ważne kwestie, takie jak zdrowie psychiczne uczniów, alternatywne modele edukacji i nowoczesne technologie, zostały poddane dogłębnej analizie, a uczestnicy mieli okazję wnikliwie rozważyć różne podejścia i perspektywy. Konferencja dostarczyła nie tylko wiedzy, ale także inspiracji i motywacji do wprowadzania pozytywnych zmian w swoich instytucjach edukacyjnych.
Fot. Ewa Kucharska/Centrum Nauczania Domowego
Konferencja “Wolność, przyszłość, doświadczenie – Trzy powody, by zmienić myślenie o edukacji!” zainspirowała uczestników do kontynuowania dyskusji, współpracy i dążenia do doskonalenia systemu edukacyjnego. Przekształcenie edukacji jest procesem dynamicznym, który wymaga zaangażowania wszystkich zainteresowanych stron – nauczycieli, uczniów, rodziców, badaczy i decydentów, ale także czasu i poprawy komunikacji. Tylko poprzez wspólną pracę i otwartą wymianę pomysłów możemy stworzyć przyszłość edukacji, która będzie odpowiadać potrzebom i aspiracjom naszych uczniów. Zakończenie konferencji stanowi punkt wyjścia do dalszych działań. Wierzymy, że uczestnicy konferencji wyszli z niej z nowymi pomysłami, kontaktami i narzędziami, które mogą wdrożyć w swojej codziennej pracy. To spotkanie pokazało, że zmiana w myśleniu o edukacji jest nie tylko możliwa, ale również niezbędna, aby lepiej przygotować uczniów do wyzwań przyszłości.
Przygotowała: Wiktoria Malinowska
