Zamach na edukację domową – czy Prezydent zawetuje Ustawę?

Stanowisko Fundacji Edukacji Domowej po ponownym przegłosowaniu w Sejmie projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe (druk nr 2710) i poruszanych w nim kwestiach w zakresie edukacji domowej (w art. 37 ustawy Prawo oświatowe).  

Pod osłoną nocy z 1 na 2 grudnia Sejm odrzucił uchwałę Senatu o odrzucenie nowelizacji ustawy o prawie oświatowym. Z niepokojem śledziliśmy wszystkie etapy procesu legislacyjnego tej kontrowersyjnej ustawy, która uderza w wolność rodzicielską, prawo w decydowaniu o edukacji własnego dziecka. W wolność, która jest najważniejszą wartością edukacji domowej. 

Kolejnym krokiem w procesie legislacyjnym jest podpis Prezydenta RP, do którego Fundacja Edukacji Domowej wystosowała apel o zawetowanie niekorzystnych dla oświaty zmian. Środowiska edukacji domowej liczą na przychylność Prezydenta, który obiecywał “Ułatwienia dla rodziców, którzy chcą prowadzić edukację domową”. Zapewnienie to znajdujemy w zbiorze podpisanych przez niego zasad zawartych w “Karcie Rodziny”. 

Od samego początku projekt ustawy prowadzony był bez konsultacji społecznych, bez porozumienia z rodzinami związanymi wokół edukacji domowej. Bez liczenia się ich zdaniem i potrzebami, bez zgłębienia idei edukacji domowej. 

Podczas I czytania projektu ustawy o zmianie ustawy Prawo oświatowe pozwolono rodzicom z dziećmi czekać pod Sejmem w nocy na mrozie. Bez prawa do głosu w decydującej dla nich sprawie, przeciągając wyniki głosowania do północy, procedując dwa projekty jednocześnie, by wprowadzić jeszcze większy chaos.

Zastrzeżenia budzi też tempo wprowadzanych zmian. Na szybko. Z dnia na dzień, przyspieszając terminy zaplanowanych głosowań.  Od samego początku projekt ustawy budził nasz głęboki sprzeciw. 

Co dokładnie oznaczają przegłosowane w Sejmie zmiany? 

Rejonizacja 

Zgodnie z przegłosowany zmianami dziecko będzie mogło być zapisane do szkoły w swoim województwie lub do placówki z sąsiedniego województwa. Dotychczas rodzic miał całkowicie wolny wybór. Mógł skorzystać z oferty szkół z całej Polski. Po wejściu nowych przepisów uczniowie nie będą mieli takiej możliwości. To mocno ograniczające i niesprawiedliwe. W wielu województwach nie ma szkół przyjaznych edukacji domowej. Jak ważna jest ta przyjazność wiedzą osoby związane z tym trybem nauczania. To nie może być przypadkowa placówka. Rodzice chcą być zaopiekowani, wiele szkół przyjaznych przez lata wypracowało ofertę dla dzieci w edukacji domowej. Teraz ta możliwość skorzystania z najlepszych szkół ma być odebrana.  

Powody przejścia na edukację domową są bardzo różne. Każda rodzina ma własną historię. Często rodzice, jako powód przejścia na edukację domową wskazują np. kwestie wyznaniowe czy ideologiczne. Dla takich osób ważne jest, aby być w środowisku, które wyznaje podobne wartości i to właśnie tymi kryteriami kierują się przy wyborze szkoły z jaką chcą współpracować.

“Wąskie okienko” pozwalające przejść na edukację domową 

Wedle nadal obowiązującego prawa oświatowego dziecko może przejść na edukację w dowolnym momencie. W przegłosowanej ustawie jest zapis, że uczeń na edukację domową może przejść od 1 lipca do 21 września. To chyba najbardziej bolesny zapis. Jeśli ustawa zostanie podpisana przez Prezydenta, to od stycznia aż do 1 lipca nikt nie będzie mógł przejść na edukację domową – jak słusznie zauważyła Marianna Kłosińska, Prezes Fundacji Bullerbyn, podczas Konferencji Środowisk Edukacji Domowej 2 grudnia, którą zorganizowała Fundacja Edukacji Domowej w odpowiedzi na wyniki głosowania w Sejmie. 

Pomijając indywidualne potrzeby rodzin, które decydują się na taki tryb nauki. Nie wszysy zdają sobe srawę z tego, że edukacja domowa dla ogromnej rzeszy dzieci jest schronieniem, ucieczką przed dyskryminacją, szykanowaniem, przed trudnymi relacjami w grupie rówieśniczej. Nikt kto głosował za przyjęciem tej ustawy być może nie zastanawiał się nad powodami rodziców, by przenieść dziecko. Czasem okoliczności sprawiają, że dziecko trzeba zabrać ze szkoły z dnia na dzień, by je ratować. To nie są niestety odosobnione przypadki. Teraz dziecko, które nie zmieści się w tym “okienku” będzie musiało czekać kilka miesięcy, aby wyrwać się sytuacji, która będzie go niszczyć. 

Ograniczenie okresu przejścia na edukację domową jest także 

dyskryminujące. Nie ma takiego ograniczenia, jeśli rodzic przenosi dziecko, w ramach szkół stacjonarnych. Może to zrobić w każdym momencie. Dzieciom z edukacji domowej zabiera się to prawo 

Powrót do egzaminów stacjonarnych i  zwiększony nadzór kuratora

Każdy uczeń w edukacji domowej zobowiązany jest podejść do tzw. egzaminów klasyfikacyjnych. Przegłosowany projekt ustawy zakłada, tylko jedną formę egzaminów – stacjonarną w budynku placówki, do której dziecko jest zapisane. Dotychczas egzaminy było prowadzone zarówno w trybie stacjonarnym, jak i online. Ten drugi był korzystny zwłaszcza dla rodzin podróżujących lub uczniów wybitnie uzdolnionych, którzy reprezentują kraj w różnego rodzaju olimpiadach międzynarodowych, czy konkursach. 

Dużym problemem z pojawieniem się na egzaminie w wersji stacjonarnej mogą mieć uczniowie z orzeczeniami o niepełnosprawności. 

Dodatkowo zgodnie z nowym projektem ustawy dyrektor szkoły ma obowiązek poinformować kuratora o terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminów co najmniej 14 dni przed ich przeprowadzeniem. 

Teraz tzw. Lex Czarnek 2.0. trafi na biurko prezydenta, który w ciągu 21 dni podejmie ostateczną decyzję. Mamy nadzieję na Veto. Jeśli prezydent podpisze usawę w ciągu 14 dni po podpisanie wejdzie w życie… 

Apelujemy o to, aby zmiany mające znaczący wpływ na szeroką grupę społeczną były z nią konsultowane. Zwracamy uwagę Pań Posłanek i Panów Posłów na konieczność analizy wprowadzanych przepisów, nie tylko w aspektach administracyjno-finansowych, ale przede wszystkim społecznych. Jako przedstawiciel Fundacji Edukacji Domowej deklarujemy dalsze działania mające na celu wypracowanie takich rozwiązań, które będą regulowały spełnianie obowiązku szkolnego poza szkołą przede wszystkim z myślą o rodzinach decydujących się na tę formę edukacji.

Dla mediów:

Zachęcamy do wykorzystywania oraz cytowania treści artykułu z podaniem źródła.

W razie dodatkowych pytań zapraszamy do kontaktu:

sekretariat@domowa.edu.pl
tel.: 12 291 98 58