26 czerwca 2025 roku członkowie środowiska edukacji domowej spotkali się w Warszawie na Konferencji “Edukacja domowa – Świadomy wybór czy moda?”, którą zorganizowała Fundacja Edukacji Domowej. Wydarzenie to odbyło się w ramach VI Dnia Edukacji Domowej i było idealną okazją do rozmów o aktualnych trendach edukacyjnych. Wśród uczestników znaleźli się nie tylko rodzice-edukatorzy domowi, ale i nauczyciele, dyrektorzy szkół przyjaznych ED, osoby ze świata psychologii oraz działacze na rzecz tej formy edukacji. Emocje, których doświadczyliśmy podczas tego święta będą dla nas motywacją do dalszych działań.

Partnerami wydarzenia byli: Wydawnictwo Nasza Księgarnia, Centrum Nauczania Domowego oraz RozwijamySię!

Dzień Edukacji Domowej

Dzień Edukacji Domowej to święto zapoczątkowane już sześć lat temu przez Fundację Edukacji Domowej, które ma przypominać o wartościach wynikających z różnorodności w edukacji. To dzień przeznaczony na docenienie zaangażowania rodzin, które zdecydowały się na edukację domową, często pomimo niezrozumienia społecznego. W czasie obchodów Dnia Edukacji Domowej tworzymy przestrzeń do wymiany doświadczeń, wzajemnych inspiracji oraz zwiększania świadomości społecznej na temat nauki poza szkołą. Z tego powodu do świętowania zapraszamy nie tylko rodziców-edukatorów, nauczycieli, dyrektorów czy psychologów, ale i przedstawicieli świata politycznego. Jest to więc moment na promowanie edukacji domowej jako równorzędnej, wartościowej alternatywy, przy równoczesnym zwróceniu uwagi na wyzwania i sukcesy, które wiążą się z tą formą nauczania.

Fot. Ewa Kucharska

Świadomy wybór czy moda?

To już trzeci rok z rzędu, w którym Fundacja organizuje z okazji Dnia Edukacji Domowej konferencję. Tym razem tematem przewodnim była “Edukacja Domowa – Świadomy wybór czy moda?”. Tytuł konferencji zwraca uwagę na rosnący trend zainteresowania edukacją domową wśród polskich rodzin – w styczniu 2025 roku liczba uczniów uczących się w domu wynosiła już ponad 62 tysiące!

Jakie czynniki wpływają na taką sytuację? Czy jest to pokłosie niezadowolenia z nauki szkolnej w czasie pandemii COVID-19, chęć uniknięcia tradycyjnego systemu edukacji publicznej czy może wzrostu edukacji domowej wśród influencerów oraz podróżujących blogerów? Wybierając temat konferencji chcieliśmy stworzyć przestrzeń do dyskusji. W tym celu zaprosiliśmy do przedstawienia swoich doświadczeń absolwentów edukacji domowej oraz ekspertów w temacie: dyrektorów szkół, rodziców, psychologów i badaczy naukowych.

Dialog z Ministerstwem Edukacji Narodowej

Na Konferencji pojawiła się również Izabela Ziętka, Wiceministra Edukacji. W swoich słowach otwarcia, skierowanych do uczestników wydarzenia, podkreśliła konieczność współpracy między środowiskiem edukacyjnym oraz politycznym:

Chciałabym, by edukacja domowa to był świadomy wybór rodzica w porozumieniu z dzieckiem. Dziękuję wam, bo widzę, że często jesteście pionierami tej zmiany i że dzięki państwu działaniom te zmiany przenikają także do tej ogólnej edukacji.

Na kwestię współpracy oraz dialogu zwrócił także uwagę obecny na konferencji poseł Bartłomiej Wróblewski, podkreślając konstytucyjne prawo rodziców do wychowania dziecka zgodnie z własnymi przekonaniami. Jego wypowiedź wybrzmiała szczególnie mocno w kontekście niedawnego projektu rozporządzenia zawierającego informacje o zmianach w algorytmach finansowania edukacji domowej – o projekcie i jego opiniowaniu więcej przeczytacie tutaj.

Fot. Ewa Kucharska

Od lewej: Dominik Kuc (członek zarządu Fundacji GrowSpace), Ministra Izabela Ziętka, Gabriela Letnovska (Wiceprezeska Fundacji Edukacji Domowej); poseł Bartłomiej Wróblewski; Mariusz Dzieciątko (Forum Edukacji Domowej, Stowarzyszenie Edukacja w Rodzinie)

Jak radzą sobie absolwenci edukacji domowej?

Nikt nie opowie o edukacji domowej lepiej jak jej absolwenci. W czasie pierwszego panelu mieliśmy możliwość posłuchać wypowiedzi trójki młodych ludzi, dla których edukacja domowa była dopiero początkiem życiowej przygody. Chociaż spędzili w edukacji domowej różny okres czasu (bo od dwóch do sześciu lat), uczęszczali do różnych placówek, to wartości wyniesione z ED były uniwersalne: znaleźli przestrzeń na budowanie poczucia własnej wartości, odzyskali sprawczość, a także czas na realizowanie swoich planów i rozwój pasji. Decyzja o wybraniu tej formy nauki była podjęta przez nich świadomie, przy porozumieniu z rodzicami – mając na uwadze ich potrzeby edukacyjne i doświadczenia z nauczaniem zdalnym w czasie pandemii.

Nie zabrakło oczywiście aspektu społecznego, tak często pojawiającego się w dyskusjach o edukacji domowej. Uczestnicy panelu zwrócili uwagę, że dzięki edukacji domowej zyskali możliwość dobierania znajomych – wraz z wyjściem z tradycyjnej szkoły skończył się przymus nawiązywania kontaktów z osobami, z którymi niewiele ich łączyło. Nie oznacza to jednak, że zamknęli się w bańce i mają trudności z interakcjami społecznymi na uczelni – uczestniczą w studenckim życiu wspólnie z rówieśnikami, a także posiadają narzędzia do radzenia sobie w trudniejszych sytuacjach komunikacyjnych.

Fot. Ewa Kucharska

Najważniejsze są relacje

Tymi słowami można podsumować panel ekspercki Konferencji “Edukacja domowa – Świadomy wybór czy moda?”. Podczas trwania rozmowy wielokrotnie przytaczano różne rodzaje ważnych w ED relacji: na linii dziecko-rodzic, rodzic-szkoła, szkoła-poradnia. Wiele rodzin, decydując się na edukację domową, ma przede wszystkim na uwadze dbanie o dobrostan oraz realizację potrzeb własnego dziecka. ED daje wolność i elastyczność w wyborze metod oraz sposobów wspierania ucznia oraz jego zainteresowań, bez utraty na aspekcie edukacyjnym. To wszystko opiera się na zaufaniu: państwa do rodziców, że ci dbają o rozwój swojego dziecka; rodziców do szkoły przyjaznej edukacji domowej i poradni psychologiczno-pedagogicznej, że te okażą wsparcie w razie trudności; i zaufania rodziców do dziecka, że będzie miało ono motywację do systematycznej nauki.

Podczas panelu podkreślono również kwestie socjalizacji. Warto przytoczyć słowa Marcina Perfuńksiego, influencera społecznego oraz taty dzieci w edukacji domowej, że czasami dziecko świadomie komunikuje, że nie ma potrzeby większych kontaktów z rówieśnikami – bliskość rodziny na pewnym etapie rozwojowym mu wystarcza. Relacje rodzinne w edukacji domowej zacieśniają się, co w swoich badaniach zauważyła dr hab. Kinga Lendzion, również w przypadku młodzieży. Nastolatkowie, którzy wcześniej już nigdzie nie chcieli wyjeżdżać z rodzicami, sami wychodzą z inicjatywą wspólnego spędzenia czasu.

Fot. Ewa Kucharska

Planowanie kluczem do sukcesu

Konferencję zakończyły praktyczne warsztaty “Zorganizuj się w kropki – czyli efektywne zarządzanie czasem w uczeniu się”. Biorąc odpowiedzialność za edukację swojego dziecka w domu rodzice zobowiązują się do przygotowania go do egzaminów końcowych. Jak jednak rozdzielić naukę, równocześnie uwzględniając rodzinną dynamikę oraz indywidualne potrzeby dziecka?

Dzięki Kindze Willim z RozwijamySię! uczestnicy Konferencji mogli samodzielnie podjąć próbę rozplanowania procesu przygotowania się do egzaminu z języka polskiego, opierając się na metodzie Bullet Journal. Wszyscy obecni mieli również szansę rozdzielić zestaw zadań w macierzy Eisenhowera, dzieląc je na cztery kategorie. Więcej o samej metodzie oraz działalności Kingi możecie przeczytać na jej blogu.

Fot. Ewa Kucharska

Podsumowanie

Konferencja „Edukacja Domowa – Świadomy wybór czy moda?” była wyjątkową okazją do refleksji nad trendami edukacyjnymi w Polsce. Od paneli dyskusyjnych, przez osobiste historie absolwentów edukacji domowej, po praktyczne warsztaty – każdy element konferencji przypomniał, jak ważne jest świadome podejście do wyboru edukacji, uwzględniające potrzeby zarówno dzieci, jak i ich rodzin. 

Idealnym podsumowaniem wydarzenia może być więc sformułowanie, że edukacja domowa to nie chwilowy trend. Jest to przemyślana decyzja: czasem trudna, ale zawsze odważna i podyktowana troską o dziecko.

Jesteśmy wdzięczni, że Fundacja Edukacji Domowej mogła już po raz szósty wspólnie obchodzić Dzień Edukacji Domowej. Do zobaczenia za rok!

Przygotowała: Monika Chorąży