Zastanawiasz się nad rozpoczęciem edukacji domowej ze swoim dzieckiem?

Czym jest edukacja domowa?

Edukacja domowa jest formą kształcenia, w której odpowiedzialność za proces nauczania dziecka w miejsce szkoły biorą na siebie rodzice lub prawni opiekunowie. Rodzice w oparciu o podstawę programową tworzą zindywidualizowany program – adekwatny do wieku, potrzeb, predyspozycji i zainteresowań dziecka. Edukacja domowa daje rodzicom możliwość kontroli treści, które przyswaja dziecko, a także otoczenia, w którym przebywa ono każdego dnia. Domowe nauczanie w Polsce reguluje ustawa, pozwalająca na naukę dziecka w domu za zgodą dyrektora szkoły, do której jest ono zapisane.

Czy edukacja domowa jest w Polsce legalna?

Edukacja domowa jest całkowicie legalną formą spełniania obowiązku szkolnego przez dzieci i młodzież szkolną. Zapis pozwalający na skorzystanie z niej został przewidziany już w pierwotnej wersji ustawy o systemie oświaty z 7 września 1991 roku. Obecnie obowiązująca ustawa Prawo oświatowe z 14 grudnia 2016 roku również dopuszcza możliwość spełniania obowiązku szkolnego w trybie edukacji domowej. Zagadnienia z tym związane reguluje art. 37 ustawy Prawo oświatowe.

Jakie warunki trzeba spełniać, żeby zapisać dziecko na nauczanie domowe?

W celu zapisania dziecka na nauczanie domowe należy  uzyskać zgodę dyrektora szkoły do której zapisane jest dziecko. W tym celu należy złożyć do szkoły odpowiedni wniosek.  Do wniosku należy dołączyć  opinię publicznej, rejonowej poradni psychologiczno- pedagogicznej, która określa gotowość dziecka do podjęcia obowiązku szkolnego poza szkołą. Rodzice zobligowani są dostarczyć również oświadczenie o zapewnieniu dziecku odpowiednich warunków umożliwiających realizację podstawy programowej oraz zobowiązanie dotyczące przystępowania dziecka do egzaminów klasyfikacyjnych w każdym roku szkolnym. Po dostarczeniu kompletu dokumentów do dyrektora, rozpoczęcie nauki w trybie nauczania domowego jest możliwe.

Czy podanie o edukację domową trzeba jakoś specjalnie umotywować?

Podanie o edukację domową nie wymaga podania powodu. Warto jednak w kilku zdaniach uzasadnić swoją decyzję.

Jak często muszę przeprowadzać badania w poradni psychologiczno-pedagogicznej?

Opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej jest wymagana każdorazowo przy rozpoczęciu kolejnego etapu edukacyjnego tj. przedszkole, szkoła podstawowa, gimnazjum oraz szkoła ponadgimnazjalna. Dodatkowo opinia taka jest wymagana jeśli rodzice i dziecko ponownie chcieliby rozpocząć edukację domową, po wcześniejszej rezygnacji.

W jakim terminie należy złożyć dokumenty do szkoły, żeby otrzymać zgodę na edukację domową?

Nie ma wyznaczonych terminów. W każdej chwili przed rozpoczęciem oraz w trakcie roku szkolnego można wystąpić do dyrektora o zgodę na edukację domową.

Czy możemy rozpocząć edukację domową w trakcie roku szkolnego?

Tak, zgoda na rozpoczęcie edukacji domowej może być również wydana w trakcie roku szkolnego. Wymagane są takie same dokumenty, jak przed rozpoczęciem roku szkolnego.

Czy dyrektor może nie wyrazić zgody na edukację domową?

Dyrektor szkoły może nie wyrazić zgody na edukację domową. Może to być spowodowane niedostarczeniem wszystkich wymaganych dokumentów.

Czy muszę mieć wykształcenie pedagogiczne, żeby uczyć swoje dziecko?

Wykształcenie pedagogiczne nie jest konieczne do tego, aby pełnić rolę nauczyciela dla swojego dziecka.  Liczą się przede wszystkich chęci, motywacja oraz czas, który należy poświęcić dziecku na edukację.

Czy dzieci uczące się w domu otrzymują legitymację szkolną?

Szkoła, do której zapisane jest dziecko wystawia legitymację szkolną również dziecku realizującemu obowiązek szkolny poza szkołą.

Jak długo dziecko może się uczyć w domu?

Dzieci w trybie nauczenia domowego mogą się uczyć aż do ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej.

Skąd dzieci otrzymują materiały do nauki? Czy szkoła może je zapewnić?

Obowiązkiem szkoły jest zapewnienie dziecku niezbędnych materiałów do nauki.  Ilość oraz różnorodność materiałów jest zależna od podejścia szkoły do danej formy edukacji. W Polsce mamy wiele szkół, które oferują dzieciom uczącym się w nauczaniu domowym  bezpłatne podręczniki, książki, materiały dodatkowe. Szkoły najczęściej umożliwiają także konsultacje z nauczycielami z poszczególnych przedmiotów.  Szkoły najbardziej zaangażowane w edukację domową organizują także różnego rodzaju warsztaty i koła zainteresowań dla dzieci. Rodzice mogą korzystać także z coraz bardziej popularnych, internetowych pomocy naukowych, takich jak platformy edukacyjne i gry multimedialne.

Czy rodzice uczący dzieci w domu otrzymują jakieś wsparcie finansowe?

Niestety nie, subwencja oświatowa trafia do szkoły, do której zapisane jest dziecko.

Czy dzieci uczące się w nauczaniu domowym mogą brać udział w poszczególnych lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych, kołach zainteresowań lub wycieczkach szkolnych?

Bardzo wiele zależy od dyrektora szkoły, do której zapisane jest dziecko. Dyrektor może – ale nie musi – wyrazić zgody na udział dziecka w niektórych lekcjach, zajęciach pozalekcyjnych czy wycieczkach.

Jak pracować i uczyć się z dzieckiem?

Każda rodzina musi wypracować swój sposób nauki, znaleźć działające metody. Jedną z ważniejszych rzeczy jest ustalanie z dzieckiem planu dnia i konsekwentne przestrzeganie go oraz wypracowanie z dzieckiem systematyczności. Od rodziców i dziecka zależy ile czasu danego dnia poświęcą na naukę. Należy pamiętać, że dzieci najlepiej i najszybciej uczą się przez zabawę, a przymus siedzenia nad książkami przynosi odwrotny skutek do zamierzonego.

Czy edukacja domowa oznacza wyizolowanie i pozbawienie kontaktów z rówieśnikami?

Dzieci uczące się w trybie nauczania domowego oczywiście mają słabszy kontakt z rówieśnikami ze szkoły, aczkolwiek nie oznacza to wyizolowania oraz całkowitego pozbawienia kontaktów z innymi dziećmi.  Wręcz przeciwnie, dzieci uczące się w domu spędzają dużo więcej czasu nad rozwijaniem własnych hobby i zainteresowań, co powoduje, że zawierają nowe przyjaźnie z rówieśnikami o podobnych pasjach. Pomagają im w tym koła zainteresowań, kluby sportowe, szkółki czy innego rodzaju miejsca pozwalające rozwijać swoje zainteresowania.

W jaki sposób szkoła, pod opieką której są dzieci edukowane domowo, sprawdza ich postępy w nauce?

Na zakończenie roku szkolnego dzieci uczące się w edukacji domowej przystępują w swojej szkole do egzaminu klasyfikacyjnego. Egzamin odbywa się ze wszystkich przedmiotów obowiązujących na danym etapie edukacji. Po zdanym egzaminie dziecko otrzymuje państwowe świadectwo oraz promocję do kolejnej klasy.

 Co się dzieje z dziećmi, które nie zdadzą egzaminów końcowych?

Dzieci, które nie zdadzą egzaminów końcowych, muszą powrócić do nauki w trybie stacjonarnym.

Czy dziecko otrzymuje świadectwo?

Uczniowie edukacji domowej po zdanych egzaminach otrzymują świadectwa szkolne oraz promocję do następnej klasy. Nie ustala się oceny z zachowania oraz z muzyki, plastyki, zajęć technicznych i wychowania fizycznego.