Wszystko, co powinieneś wiedzieć o badaniu w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej

Zebraliśmy Wasze pytania dotyczące zapisu na edukację domową. Wiele z nich dotyczyło badania w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej. Dzięki temu powstała druga część Q&A (pierwszą znajdziecie TU).

W poniższym artykule znajdziesz odpowiedzi na najbardziej nurtujące kwestie dotyczące badania pod kątem edukacji domowej.

W jaki sposób zapisać dziecko na badanie skierowane na nauczanie domowe? Czy wystarczy rejestracja telefoniczna, czy konieczne jest złożenie wniosku?

Aby zapisać dziecko na badanie pod kątem nauczania domowego, należy zarejestrować się w rejonowej publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej telefonicznie. Podczas pierwszej wizyty należy natomiast złożyć wniosek o przeprowadzenie badania oraz wydanie opinii. Wzór wniosku można znaleźć TU.

Czy badanie pod kątem edukacji domowej ma swoją nazwę? Czy wystarczy zaznaczyć, że chodzi o uzyskanie zezwolenia na nauczanie domowe?

Badanie pod kątem nauczania domowego nie ma specjalistycznej nazwy. W celu uzyskania opinii pod kątem nauczania domowego wystarczy poinformować psychologa przeprowadzającego badanie, że chodzi o opinię dotyczącą zezwolenia na edukacje domową. Informacja ta zawarta jest także na wniosku składanym do poradni.

Jaki jest średni czas oczekiwania na badanie?

Czas oczekiwania na badanie zależny jest od konkretnej poradni lub samego psychologa, który opiekuje się daną szkołą w poradni. Publiczna poradnia posiada ograniczone możliwości kadrowe, ma natomiast przydzielony rejon do obsłużenia, dlatego też czas oczekiwania w poradni może wydłużać się ze względu na dużą liczbę zgłoszeń. W przypadkach pilnych poradnie starają się przyspieszyć termin badania, jeżeli tylko jest to możliwe.

Do której poradni należy się zgłosić? Czy może być to dowolna publiczna poradnia w województwie?

Każda szkoła (publiczna i niepubliczna) ma swoją poradnię rejonową, która opiekuję się uczniami. Należy więc zgłosić się do poradni, pod którą podlega szkoła. W przypadku dzieci, które jeszcze nie spełniają obowiązku szkolnego, poradnią rejonową jest ta, znajdująca się najbliżej miejsca zamieszkania.

Ile spotkań przewidzianych jest na badanie?

Najczęściej badanie obejmuje dwa spotkania. Nie jest to jednak reguła. Wiele zależy od indywidualnych predyspozycji dziecka. Niekiedy potrzebnych jest więcej spotkań, żeby zdiagnozować dziecko oraz odpowiednio sformułować wskazania do pracy. O liczbie spotkań decyduje psycholog badający dziecko w poradni.

W jakim terminie od badania można spodziewać się wystawienia opinii.?

Poradnia ma 30 dni na wydanie odpowiedniego dokumentu.

Kto przeprowadza badanie? Psycholog czy pedagog?

Zazwyczaj badanie przeprowadzane jest przez psychologa. Może on także wyznaczyć dodatkowy termin badania u pedagoga.

Czy rodzic może uczestniczyć w badaniu?

Kwestia przebywania rodzica podczas badania nie jest regulowana dokumentem prawnym. Może być natomiast regulowana w statucie. Każda poradnia ma obowiązek posiadania statutu, w którym mogą znajdować się postanowienia regulujące szczegółowy przebieg badania poprzedzającego wydanie opinii. Jeżeli zastrzeżono tam, że diagnozę przeprowadza się w obecności rodzica, to zasadne jest domaganie się, aby zostało to dotrzymane. Jeżeli jednak nie ma tam takiego zapisu lub wyraźnie wskazano, że rodzic nie jest obecny w trakcie badania, to taka procedura nie narusza prawa oświatowego.
Kwestia uczestnictwa rodzica w badaniu jest w praktyce różnie rozstrzygana w poradniach. W niektórych zasadą jest udział rodziców w badaniach, gdzie indziej zaś jest odwrotnie. Na pewno nie istnienie nic takiego, jak „podstawa zwyczajowa” zabraniająca udziału rodziców w badaniu, niemniej jednak z uwagi na brak regulacji tej kwestii w przepisach rozporządzenia, poradnie mają swobodę co do tego, czy przeprowadzać badania w obecności rodzica, czy też nie. Brak dopuszczenia rodzica do udziału w badaniu można zarzucić poradni tylko wtedy, gdy możliwość udziału wynika z postanowień statutu poradni.

Na czym polega badanie? Czy jest to rozmowa czy rozwiązanie testu?

Szczegółowy przebieg badania nie jest regulowany prawnie. Każda poradnia może przeprowadzać badania w nieco inny sposób. Jest to badanie psychologiczne przy zastosowaniu standaryzowanych testów badających możliwości intelektualne i osobowość. O tym, jakie testy będą zastosowane, decyduje psycholog.

Czy podczas badania oceniana jest wiedza merytoryczna dziecka?

Wiedza merytoryczna oceniania jest wyłącznie w takim zakresie, w jakim takie pytania występują w testach. Zależne jest to więc także od wieku dziecka. Dziecko nie rozwiązuje testów wiedzy z danych przedmiotów.

Jak długo trwa badanie?

Czas badania jest kwestią indywidualną zależną od wielu czynników, między innymi tempa pracy dziecka czy liczby spotkań. Nie jest on ustawowo ustalony. Psycholog dostosowuje czas do predyspozycji i potrzeb dziecka.

Czy w każdej poradni takie badanie przebiega w ten sam sposób?

W związku z tym, że przebieg badania nie jest standaryzowany, badanie różni się w zależności od placówki. Poradnie dysponują takim samymi standaryzowanymi metodami, ale przebieg każdego badania jest inny, ponieważ dostosowany jest do potrzeb dziecka.

Na jakiej podstawie poradnia może wystawić negatywną opinię?

W trakcie badania psycholog może zauważyć dysfunkcje, deficyty i potrzeby dziecka, które wymagają specjalistycznego wsparcia i pomocy. W takich przypadkach, w związku z tym, że rodzice mogą nie dysponować takimi możliwościami, edukacja domowa nie jest zalecana. Wówczas wystawiona opinia jest negatywna. Nie oznacza to jednak, że dziecko nie ma szans na realizowanie edukacji domowej. Ostateczną decyzję o wydaniu zgody na tryb nauczania domowego wydaje dyrektor szkoły.

Czy poradnia ma prawo zażądać opinii od wychowawcy lub dyrektora szkoły?

Poradnia ma prawo prosić o okazanie opinii wychowawcy lub dyrektora szkoły, ponieważ takie informacje pogłębiają diagnozę. Poradnia może także poprosić o udostępnienie opinii lekarza, logopedy lub innego specjalisty. Reguluje to Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 1 lutego 2013 r. w sprawie szczegółowych zasad działania publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, w tym publicznych poradni specjalistycznych, par. 5, ust. 2.

Jakie kroki należy podjąć, jeśli poradnia nie wystawi opinii w okresie przewidzianym przez ustawę?

W przypadku, gdy poradnia nie wystawi opinii w przewidzianym terminie, rodzic może zgłosić się do dyrektora poradni z prośbą o informację, dlaczego opinia nie została wystawiona w odpowiednim terminie.